PRZYDATNE POJĘCIA

Agencja celna

Podmiot uprawniony do dokonywania w imieniu swoich Klientów przed organami celnymi wszelkich czynności przewidzianych w Kodeksie Celnym.

Agent celny

Osoba wyspecjalizowana w przeprowadzaniu odpraw celnych na rachunek eksporterów i importerów..

Cło

Forma podatku, nakładana przez państwo na towary przywożone z zagranicy (cło importowe), wywożone za granicę (cło eksportowe) lub – do 1921, kiedy zostało zabronione przez Konwencję Brukselską – przewożone przez terytorium danego kraju (cło przewozowe). Stosowane już w starożytności, było początkowo wyłącznie elementem polityki fiskalnej państwa (zwiększenie dochodów skarbowych). Od XVII w. wzrastała rola cła jako instrumentu gospodarczego, pozwalającego poprzez ograniczenie wymiany z zagranicą realizować określone cele gospodarcze. Wykaz grup towarowych objętych cłem i wysokość stawek celnych zawiera taryfa celna. Integracja gospodarcza i polityczna państw zrzeszonych w różnych organizacjach międzynarodowych sprzyja obniżaniu, a nawet całkowitej eliminacji ceł.

Dopuszczenie do obrotu

Procedura celna, która nadaje towarowi nieunijnemu status celny towaru unijnego, następuje po spełnieniu wszystkich wymogów określonych prawem, w szczególności po zastosowaniu przepisów dotyczących należności celnych przywozowych.

Dług celny

Powstałe z mocy prawa zobowiązanie do uiszczenia należności celnych przywozowych (dług celny w przywozie) lub należności celnych wywozowych (dług celny w wywozie) odnoszące się do towarów.

EORI

(ang. Economic Operators’ Registration and Identification – EORI) Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych, jest jedną z części składowych tworzonego w Unii Europejskiej (UE) środowiska elektronicznego cła powstającego w ramach programu e-Customs – tj. „bez-papierowego” środowiska dla administracji celnych i handlu w UE. Przedsiębiorcy podlegają jednokrotnej rejestracji w systemie EORI i jest im nadany unikalny numer identyfikacyjny EORI. Przedsiębiorcy obowiązani są posługiwać się tym jednym, uznawanym na obszarze całej UE numerem EORI, we wszystkich transakcjach i czynnościach celnych na obszarze UE, przy których wymagany jest ich identyfikator. W Polsce przyjęto generalną zasadę budowy numeru EORI przedsiębiorcy w oparciu o numer NIP.

INTRASTAT

System statystyki obrotów handlowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. System INTRASTAT w Polsce funkcjonuje od 1 maja 2004 r. System ten, funkcjonujący w Unii Europejskiej od 1993 r., jest narzędziem do przekazywania przez przedsiębiorców w kraju członkowskim Unii Europejskiej informacji o dokonanych przywozach albo wywozach towarów do innych krajów należących do UE. Ponadto system INTRASTAT służy do gromadzenia tych danych przez upoważnione do tego organy państwowe, ich kontroli, przetwarzania oraz udostępniania innym uprawnionym podmiotom. Zebrane w ten sposób informacje są następnie porównywane z informacjami zadeklarowanymi przez te same osoby w podatkowych deklaracjach VAT. W Polsce za gromadzenie, przetwarzanie, kontrolowanie i przekazywanie danych odpowiedzialna jest Krajowa Administracja Skarbowa. Głównym partnerem Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie metodologii systemu INTRASTAT i odbiorcą danych jest Główny Urząd Statystyczny.

Kodeks celny

Unijny Kodeks Celny jest najważniejszym źródłem prawa celnego w Unii Europejskiej ogłoszonym Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 roku. ustanawiającym unijny kodeks celny określany niekiedy jako Konstytucja celna. Od 1 maja 2016 roku regulacja ta stała się prawem obowiązującym w Polsce.Kontrola celnaspecjalne czynności realizowane przez KAS polegające na: weryfikacji towarów, kontroli posiadania i weryfikacji dokumentów, kontroli księgowości i innych dokumentów przedsiębiorstw, kontroli środków transportu, kontroli bagaży i innych towarów przewożonych przez osoby, prowadzeniu dochodzeń w postępowaniu administracyjnym oraz realizacja podobnych czynności w celu zapewnienia przestrzegania przepisów prawa celnego i, w razie potrzeby, innych przepisów mających zastosowanie w odniesieniu do towarów znajdujących się pod dozorem celnym.

Kontrola celna

Specjalne czynności realizowane przez KAS polegające na: weryfikacji towarów, kontroli posiadania i weryfikacji dokumentów, kontroli księgowości i innych dokumentów przedsiębiorstw, kontroli środków transportu, kontroli bagaży i innych towarów przewożonych przez osoby, prowadzeniu dochodzeń w postępowaniu administracyjnym oraz realizacja podobnych czynności w celu zapewnienia przestrzegania przepisów prawa celnego i, w razie potrzeby, innych przepisów mających zastosowanie w odniesieniu do towarów znajdujących się pod dozorem celnym.

Odbiorca

Inaczej importer (najczęściej) to firma będąca odbiorcą towaru.

Odprawa celna ostateczna

Dopuszczenie towaru do obrotu po uiszczeniu opłat celno-podatkowych.

Odprawa czasowa

Pozwala na wykorzystanie na unijnym obszarze celnym towarów nieunijnych przeznaczonych do powrotnego wywozu bez dokonywania żadnych zmian, z wyjątkiem zwykłego zużycia wynikającego z używania tych towarów, z całkowitym lub częściowym zwolnieniem od cła i bez stosowania wobec nich środków polityki handlowej. Odprawa czasowa może trwać najwyżej 2 lata. Katalog towarów, które mogą być przedmiotem odprawy czasowej określają przepisy.

Procedura celna

jedno z możliwych przeznaczeń celnych; zgodnie z art. 5 pkt 16 i art. 210 UKC rozróżnia się następujące procedury:
• dopuszczenie do obrotu,
• wywóz towarów,
• procedury specjalne (tranzyt zewnętrzny i wewnętrzny; składowanie celne oraz wolne obszary celne; szczególne przeznaczenie, które obejmuje odprawę czasową i końcowe przeznaczenie, a także przetwarzanie czyli uszlachetnianie czynne i bierne).

Przedstawienie towarów organom celnym

Zawiadomienie organów celnych, w wymaganej formie, o dostarczeniu towarów do urzędu celnego albo do innego miejsca wyznaczonego lub uznanego przez organy celne.

Przeznaczenie celne

Oznacza objęcie towaru procedurą celną lub wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego lub do składu wolnocłowego lub powrotny wywóz towaru poza obszar celny UE lub zniszczenie towaru lub zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa.

PUESC

Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, poprzez którą można komunikować się ze służbą celno-skarbową w coraz szerszym zakresie usług (EORI, AEO, rejestracja upoważnień w SZPROT itp.)

SYSTEMY CELNE

Systemy wymiany komunikatów elektronicznych ze służbą celno-skarbową np.: AES, AIS, NCTS.

Świadectwo pochodzenia


Jest to dokument występujący w międzynarodowych transakcjach handlowych, najczęściej wymagany przez władze celne danego państwa. Dokument ten potwierdza, że towar którego dotyczy, został wyprodukowany w państwie, z którego został dostarczony.

T1

Towary przewożone pod wspólnotową procedurą tranzytu zewnętrznego. Towary pod kontrolą urzędu celnego pochądzące z krajów nie należących do Unii Europejskiej.

T2

Towary przewożone pod wspólnotową procedurą tranzytu wewnętrznego. Towary nie podlegające wolnemu obrotowi, pochodzące z krajów należących do Unii Europejskiej (np. towary akcyzowe itp.) lub towary w wolnym obrocie wewnątrz Unii Europejskiej przewożone przez państwa trzecie np. Szwajcarię.

TARIC

(Integrated Tariff of the European Communities) prowadzona przez Komisję Europejską (Dyrekcja Generalna Podatków i Unii Celnej) internetowa baza danych, zawierająca informacje o aktualnej taryfie celnej Unii Europejskiej. Baza ta jest codziennie aktualizowana. Formalnie, TARIC nie jest źródłem prawa (tym bowiem jest taryfa celna opublikowana w Dzienniku Urzędowym Wspólnoty Europejskiej ze wszystkimi zmianami), jednak z bazy TARIC korzysta administracja celna.Taryfa celnaurzędowy wykaz grup towarów lub towarów podlegających ocleniu i właściwych im stawkom celnym. Określa ona także sposób ustalania wartości celnej (podstawy wymiaru cła), zakres stosowanych zniżek i zwolnień od cła oraz listę towarów, których przywóz lub wywóz jest zabroniony. Stawki celne mogą być wyrażone procentowo od wartości towaru (stawki ad valorem), kwotowo – od ilości, wagi lub jednostki towaru (stawki specyficzne), przy wykorzystaniu jednego i drugiego sposobu równocześnie (stawki mieszane – stawka specyficzna powiększona o dopłatę od wartości), wreszcie jednego albo drugiego sposobu (stawki alternatywne). Taryfa celna zazwyczaj wyraża politykę państwa w zakresie handlu zagranicznego, podporządkowania polityce gospodarczej (taryfa generalna, autonomiczna), może też wynikać z zawartych umów i konwencji (taryfa umowna, konwencyjna – o niższych zazwyczaj stawkach celnych).

Taryfa celna

Urzędowy wykaz grup towarów lub towarów podlegających ocleniu i właściwych im stawkom celnym. Określa ona także sposób ustalania wartości celnej (podstawy wymiaru cła), zakres stosowanych zniżek i zwolnień od cła oraz listę towarów, których przywóz lub wywóz jest zabroniony. Stawki celne mogą być wyrażone procentowo od wartości towaru (stawki ad valorem), kwotowo – od ilości, wagi lub jednostki towaru (stawki specyficzne), przy wykorzystaniu jednego i drugiego sposobu równocześnie (stawki mieszane – stawka specyficzna powiększona o dopłatę od wartości), wreszcie jednego albo drugiego sposobu (stawki alternatywne). Taryfa celna zazwyczaj wyraża politykę państwa w zakresie handlu zagranicznego, podporządkowania polityce gospodarczej (taryfa generalna, autonomiczna), może też wynikać z zawartych umów i konwencji (taryfa umowna, konwencyjna – o niższych zazwyczaj stawkach celnych).

TRANZYT

Pozwala na przemieszczanie z jednego do drugiego miejsca znajdującego się na polskim obszarze celnym towarów krajowych i zagranicznych. Procedura tranzytu zostaje zakończona, gdy towary i odpowiednie dokumenty zostaną przedstawione w urzędzie celnym przeznaczenia.

UPO

Urzędowe poświadczenie odbioru

Uszlachetnianie bierne

Pozwala na czasowy wywóz towarów unijnych poza unijny obszar celny, w celu poddania ich procesom uszlachetnienia oraz dopuszczenia produktów powstałych w wyniku tych procesów do obrotu, z całkowitym lub częściowym zwolnieniem od cła.

Uszlachetnianie czynne

Pozwala na poddanie na unijnym obszarze celnym jednego lub większej liczbie procesów uszlachetniania towarów nieunijnych lub unijnych. Uszlachetnianie czynne w systemie zawieszeń pozwala na przetwarzanie towarów nieunijnych, przeznaczonych do powrotnego wywozu poza unijny obszar celny w postaci produktów kompensacyjnych, bez obciążania tych towarów cłem lub stosowania wobec nich środków polityki handlowej. Uszlachetnianie czynne w systemie ceł zwrotnych pozwala na przetwarzanie towarów unijnych, dopuszczonych do obrotu ze zwrotem lub umorzeniem cła należnego do zapłacenia za takie towary, jeżeli zostaną one wywiezione poza unijny obszar celny w postaci produktów kompensacyjnych.

Wartość celna

Wartość celna to inaczej wartość towaru wraz z wszelkimi kosztami dodatkowymi. Oblicza się ją na potrzeby celne, a dzięki niej można wyliczyć należności celno-podatkowe – zgodne z aktualną taryfą oraz przepisami prawnymi. Stosuje się ją do celów wspólnej taryfy celnej, ustalonej w przepisach unijnych. Jest bardzo ważna, ponieważ bezpośrednio wpływa na ustalenie należności przewozowych tych towarów, które importowane są do państw należących do Unii Europejskiej. Oczywiście dla krajów członkowskich UE obowiązuje taka sama taryfa celna i takie same zasady dotyczące importu oraz eksportu towarów.

WIĄŻĄCA INFORMACJA O POCHODZENIU

Wiążąca informacja o pochodzeniu (WIP) jest decyzją administracyjną wydawaną przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie na wniosek osoby zainteresowanej, określającą pochodzenie towaru. WIP dotyczy towaru klasyfikowanego według jednego kodu taryfy celnej i jednego kraju pochodzenia. WIP jest ważna przez 3 lata od daty jej wydania. WIP nie zastępuje dokumentów potwierdzających pochodzenie towarów. W przypadku, gdy WIP utraci ważność na skutek zmiany interpretacji przepisów przez Światową Organizację Handlu, bądź została wydana wskutek błędu lub jest sprzeczna z prawem, osoba, której udzielono tej informacji, może korzystać z niej jeszcze przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie zmian lub od powiadomienia, jeżeli zawarła na podstawie WIP, przed tą datą, wiążące umowy kupna lub sprzedaży. Wiążąca informacja o pochodzeniu jest również nieważna, jeżeli została wydana na podstawie nieprawdziwych dokumentów lub nieprawidłowych bądź niekompletnych danych przedstawionych przez wnioskodawcę.

Wiążąca informacja taryfowa (WIT)

Jest to pisemna decyzja, która określa właściwy kod taryfy celnej dla jednego, dowolnie zgłaszanego towaru. WIT jest ważna przez 3 lata od daty jej wydania (z wyjątkiem, gdy zostaną zmienione przepisy, ich interpretacje, lub wykazane błędy w decyzji). Wydawana jest na pisemny wniosek osoby zainteresowanej. W przypadku, gdy WIT utraci ważność na skutek zmiany w interpretacji przepisów przez Światową Organizację Celną, bądź została wydana wskutek błędu lub jest sprzeczna z prawem, osoba, której udzielono tej informacji, może korzystać z niej jeszcze przez okres 6 miesięcy od dnia publikacji zmian lub od powiadomienia, jeżeli zawarła na podstawie WIT, przed datą publikacji lub powiadomienia, wiążące umowy kupna lub sprzedaży. Wiążąca informacja taryfowa jest nieważna, jeżeli została wydana na podstawie nieprawdziwych dokumentów lub nieprawidłowych bądź niekompletnych danych przedstawionych przez wnioskodawcę.

Wywóz (eksport)

Czyli wyprowadzenie towaru unijnego poza unijny obszar celny. W UE cła wywozowe nie obowiązują, należy natomiast dokonać zgłoszenia celnego i przestrzegać środków polityki handlowej. Towar objęty procedurą wywozu traci status towaru unijnego.

Zgłaszający

Osoba, która dokonuje zgłoszenia celnego we własnym imieniu, albo osoba, w której imieniu dokonywane jest zgłoszenie celne.

Zgłoszenie celne

Czynność, poprzez którą osoba wyraża, w wymaganej formie i w określony sposób, zamiar objęcia towaru określoną procedurą celną. Może mieć formę papierową, elektroniczną lub ustną.

Zwolnienie celne

Czynność podjęta przez organy celne, umożliwiająca użycie towarów w celach określonych przez procedurę celną, jaką zostały objęte. W wyjątkowych sytuacjach, mając np. na uwadze cel, dla którego przywożony jest towar lub przeznaczenie towarów po ich dopuszczeniu do obrotu, przepisy prawa celnego dopuszczają możliwość zwolnienia z należności przywozowych niektórych towarów, przywożonych z terytorium państwa trzeciego na obszar celny Unii Europejskiej.